Αφορμή της δημοσίευσης με θέμα «Τέσσερα τραγούδια που μας θυμίζουν κάποια άλλα | Δημιουργική αντιγραφή ή μίμηση;» είναι η έρευνα και η παρουσίαση του μυθιστορήματος του Άγγελου Τερζάκη «Μενεξεδένια Πολιτεία. Το μυθιστόρημα εκδόθηκε το 1936 από την ΕΣΤΙΑ και το 1975 διασκευάστηκε σε τηλεπτική σειρά, σε σκηνοθεσία του Κώστα Φέρρη και σε μουσική του Σταύρου Λογαρίδη. Περισσότερα για το θέμα ΕΔΩ.
Με αφορμή λοιπόν την έρευνα για τη Μενεξεδένια Πολιτεία, παρουσιάζω τέσσερα τραγούδια και μουσικά θέματα που περιέχονται ή θυμίζουν κάποια άλλα. Το ερώτημα «Δημιουργική αντιγραφή ή μίμηση;» έχει απαντηθεί από τον Ίγκορ Στραβίνσκι [ΕΔΩ] με τη ρήση » «οι μεγάλοι κλέβουν, οι μέτριοι μιμούνται» ωστόσο σε κανένα είδος τέχνης ή και της επιστήμης δεν υπάρχει παρθενογέννηση. Ας ακούσουμε όμως τα τέσσερα τραγούδια και ας αφήσουμε το ερώτημα αναπάντητο.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ -1: «Μενεξεδένια Πολιτεία». Όπως προανέφερα ο Σταύρος Λογαρίδης (ένα από τα μέλη του νεανικού συγκροτήματος Poll) έγραψε τη μουσική για την ομώνυνη τηλεοπτική σειρά (1975), η οποία βασίστηκε στο μυθισόρημα του Άγγελου Τερζάκη. Ο Σταύρος Λογαρίδης.
Γράφει, μεταξύ των άλλων, ο Γιάννης Πετρίδης με αφορμή το θάνατο του Σταύρου Λογαρίδη: «Το ομότιτλο κομμάτι του Λογαρίδη, φέρει πολλές ομοιότητες με το ορχηστρικό σάουντρακ του Βαγγέλη Παπαθανασίου Chariots Of Fire για την ομότιτλη ταινία, το οποίο εκείνος συνέθεσε το 1981. Ο Λογαρίδης τράβηξε τον Παπαθανασίου στα δικαστήρια για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας. Η δίκη έγινε στην Αγγλία. Και ο Λογαρίδης την έχασε.» [Περισσότερα ΕΔΩ]
Ακούμε τη «Μανεξεδένια Πολιτεία» του Σταύρου Λογαρίδη [ΕΔΩ] και το «Chariots Of Fire» του Βαγγέλη Παπαθανασίου [ΕΔΩ]
ΤΡΑΓΟΥΔΙ -2: «Memories of Alhambra – Francisco Tárrega» (1852 – 1909). Ήταν Ισπανός συνθέτης και κλασικός κιθαρίστας της ρομαντικής περιόδου. Είναι γνωστός για κομμάτια όπως το Recuerdos de la Alhambra . Συχνά αποκαλείται «ο πατέρας της κλασικής κιθάρας» και θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους κιθαρίστες όλων των εποχών. Το μουσικό θέμα του Memories of Alhambra για θυμίζει την μετάπειτα σύνθεση – τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη με τίτλο «Νύχτα Μαγικιά» σε στίχους του αδελφού του Γιάννη Θεοδωράκη.
Ακούμε το «Memories of Alhambra – Francisco Tárrega» [ΕΔΩ] και τη «Νυχτα Μαγικιά» του Μίκη Θεοδωράκη [ΕΔΩ]
ΤΡΑΓΟΥΔΙ -3: «40ή Συμφωνία (Μότσαρτ)». Εδώ τα πράγματα είναι πιο απλά. Ο Μάνος Χατζιδάκις συνθέτει το «Χασάπικο 40». Όπως αναφέρει ο Γιώργος Παπαστεφάνου «Κυκλοφόρησε με τον τίτλο «Χασάπικο 40», για να φαίνεται καθαρά από πού δανείστηκε τη μελωδία ο Μάνος Χατζιδάκις όταν έγραφε το τραγούδι «Ήλιε μου, ήλιε μου βασιλιά μου» σε στίχους Νίκου Γκάτσου. Από το πρώτο μέρος molto allegro τής Συμφωνίας αρ 40 σε σολ ελάσσονα τού Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, Κ.550, έργο τού 1788.» Ο Μάνος Χατζιδάκις με την προσθήκη «40» σαφώς αναφέρεται στην 40ή Συμφωνία του Μότσαρτ.
Ακούμε την 40η Συμφωνία του Μότσαρτ, το θέμα είναι moto allegro [ΕΔΩ] και το «Χασάπικο 40» / «Ήλιε μου, ήλιε μου βασιλιά μου» του Μάνου Χατζιδάκι [ΕΔΩ].
ΤΡΑΓΟΥΔΙ -4: «Συνέβη στην Αθήνα» – Μάνος Χατζιδάκις. Εδώ τα πράγματα είναι ακόμα πιο απλά. Ο Μάνος Χατζιδάκις γράφει τη μουσική στην ταινία It Happened In Athens HD (1962)/ Συνέβη Στην Αθήνα που αναφέρεται στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 [η ταινία είναι μέτρια ΕΔΩ].
Ακούμε το τραγούδι των τίτλων [ΕΔΩ] και την εκτέλεση στα ελληνικά με τη Νανά Μούσχουρη [ΕΔΩ]
Ο Νίκος Ξυδάκης εμπνεόμενος από τον τίτλο «Συνέβη στην Αθήνα» και το μουσικό θέμα του Μάνου Χατζιδάκι δίνει συναυλία στο Παλλάς [2010 – ΕΔΩ] η οποία επαναλαμβάνεται και σε άλλες αίθουσες τα επόμενα χρόνια.
Ακούμε ΕΔΩ το συνθέτη Νίκο Ξυδάκη να τραγουδάει το «Βραδινή Αθήνα – ΣΥΝΕΒΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ» σε στίχους Νίκου Καρούζου. Παρακαλώ πολύ να επικεντρωθείτε από το 2,5 λεπτό του τραγουδιού μέχρι το τέλος του τραγουδιού για δύο ολόκληρα λεπτά- εκεί ακούμε σχεδόν ολόκληρο το μουσικό θέμα του Μάνου Χατζιδακι.
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ – ΤΟ 2023 ΝΑ ΕΊΝΑΙ ΕΝΑ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΕΤΟΣ ΜΕ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΠΟΝΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΗ ΑΝΘΡΩΠΙΑ.
Επιμέλεια: Κώστας Φωτεινάκης